Kinh Thánh: Ma-thi-ơ 1:18-251.
Người có nghĩa là người ngay thẳng và có đức hạnh:
Tức là người biết việc gì nên làm và việc gì không nên làm, biết việc gì nên nói và việc gì không nên nói, là người cẩn thận trước khi đưa ra một lời kết luận.
Là người suy nghĩ cẩn thận trước khi làm việc gì hay nói việc gì và xem việc làm đó, lời nói đó có ích lợi không. Nếu việc làm của mình, lời nói của mình không ích lợi cho người nghe, không gây dựng người khác thì người đó không làm, cũng như không nói những điều không ích lợi hầu cho không làm tổn thương bất kỳ ai.
Giô-sép có quyền tố cáo Ma-ri vì hai người chưa ăn ở với nhau mà Ma-ri đã có thai, Giô-sép cũng có quyền từ hôn Ma-ri một cách âm thầm vì ông cảm thấy mình như một người bị phản bội nhưng Giô-sép không làm những việc tổn thương Ma-ri cho đến khi ông hiểu được vấn đề. Chính thiên sứ của Chúa đã đến với ông trong giấc chiêm bao và ông đã hiểu được chương trình của Đức Chúa Trời trên Ma-ri nên ông thuận phục chương trình của Chúa trên đời sống của Ma-ri.
Ngày nay có một số người khi chưa hiểu rõ một vấn đề thì đã vội vàng kết luận, đã vội vàng nói và khi nói ra thì không đúng nên đã làm tổn thương anh chị em mình.
Chúng ta đang sống trong một xã hội mà có một số người biết điều đó là đúng mà không chịu làm, biết điều đó không đúng mà vẫn cứ làm. Điều đúng là giúp đỡ được người khác, giúp đỡ được anh em mà không chịu làm vì làm điều đó thì mình sẽ mất đi một quyền lợi nào đó chăng.
VD: Khi trong một nhóm có người gặp vấn đề trục trặc trong gia đình, thay vì những người bạn trong nhóm phải giúp đỡ anh chị em mình giải quyết vấn đề đó nhưng họ lại đổ thêm dầu vào lửa, làm cho vấn đề của gia đình đó càng căng thẳng hơn. Đó là biết điều lành mà không chịu làm, nhiều khi còn làm ngược lại. Làm sao Đức Chúa Trời vui lòng về đời sống của những người như vậy?
Trong Gia-cơ 4:17, ông Gia-cơ nói rất rõ “Nếu anh em biết điều lành mà không làm thì phạm tội.” Chúng ta biết việc nghĩa, việc lành mà không làm tức là chúng ta đang làm sai trật với Lời Chúa dạy.
2. Người có nghĩa là người tôn trọng người khác (c.19).
Chồng người là người có nghĩa, chẳng muốn cho nàng mang xấu. Chúng ta thử nghĩ, một người bị cướp đoạt về danh dự, bị cướp đoạt về quyền sở hữu, tình cảm bị chà đạp, bị coi thường thì họ sẽ đối xử như thế nào.
Nếu Giô-sép không có nghĩa thì Giô-sép có thể bêu xấu việc của Ma-ri ra rồi Giô-sép sẽ rút lui nhưng Giô-sép tôn trọng Ma-ri vì Giô-sép hiểu: bởi quyền phép của Đức Thánh Linh đặt vào tử cung của Ma-ri một bào thai và từ đó sinh ra Chúa Cứu Thế.
Khi Giô-sép tôn trọng Ma-ri là Giô-sép cũng đang tôn trọng chính ông. Sự tôn trọng mà Giô-sép đối xử với Ma-ri là một sự tôn trọng rất cao và chính sự tôn trọng nhau sẽ giúp đỡ cho gia đình của Ma-ri và Giô-sép trở nên một gia đình hạnh phúc, một gia đình yêu thương.
Nếu Giô-sép không có sự tôn trọng Ma-ri thì Ma-ri có thể bị xấu hổ bởi những lời nói và cách hành xử không tốt của Giô-sép.
Sự tôn trọng nhau cũng là điều cần có trong gia đình, trong Hội Thánh, trong các mối quan hệ trong xã hội vì nhờ đó mà con người không hạ bệ lẫn nhau, không nói xấu nhau.
3. Người có nghĩa là người có lòng tin kính (c.20).
Người tin kính Chúa là người có mối tương giao ngọt ngào với Chúa, có lời của Chúa và được Ngài hướng dẫn (c.20). Có thể Giô-sép đang bối rối trong lòng, ông chưa hiểu được việc gì đang xảy ra thì Đức Chúa Trời sai thiên sứ của Ngài đến với ông trong giấc chiêm bao.
Vì tin kính Chúa nên Giô-sép cân nhắc mọi hành động, mọi việc làm của mình và ngay cả những suy nghĩ của ông nữa.
Khi Giô-sép tin kính Chúa thì Chúa hướng dẫn ông trong những việc làm, lời nói và suy nghĩ để những gì ông làm, ông nói, ông suy nghĩ đều ích lợi cho người nghe.
Khi Giô-sép tin kính Chúa thì ở trong môi trường nào, hoàn cảnh nào thì ông vẫn đều kính sợ Chúa, ông sẽ lánh xa điều ác, lánh xa tội lỗi và sẽ đắc thắng được những cám dỗ.
Mỗi con cái Chúa cần tin kính Chúa trong đời sống, trong công việc, trong các mối quan hệ, đặc biệt là trong những nơi riêng tư của mình dù khi chỉ có một mình chúng ta.
Người nào tin kính Chúa sẽ không bao giờ bị Chúa bỏ, người tin kính sẽ được Chúa ở cùng, ban ơn, giúp đỡ.
4. Người có nghĩa là người vâng lời Đức Chúa Trời (c.24).
Khi Giô-sép vâng lời Đức Chúa Trời thì ông làm theo tất cả những gì Chúa phán với ông qua chiêm bao và ông đã đem Ma-ri về ở chung.
Khi vâng lời Chúa thì đừng đưa ra điều kiện nào với Chúa cả. Nếu mình đưa ra điều kiện với Chúa và khi Chúa đáp lời, mình mới vâng lời thì điều đó chưa phải là vâng lời. Người vâng lời Chúa là người sẵn sàng làm theo tất cả mọi điều Chúa phán dạy mình mà không có bất cứ điều kiện gì.
Chúa muốn thấy con cái Ngài phải vâng lời Ngài và khi chúng ta đã vâng lời Ngài rồi thì chúng ta sẽ thấy kết quả của sự vâng lời và sẽ được Chúa vui lòng trong sự mình vâng lời.
Khi Giô-sép vâng lời Chúa thì ông không nghi ngờ, không thắc mắc về Ma-ri nữa, ông đã đem Ma-ri về với mình, lo săn sóc Ma-ri. Đức Chúa Trời đã ban phước cho Giô-sép và Ma-ri rất nhiều qua sự vâng lời làm theo Lời Chúa dạy.
Khi sống vâng lời Chúa thì người đó không sợ những tiếng nói xung quanh, cũng không sợ những người không tin kính Chúa vì người đó biết mình đang sống đẹp lòng Chúa và nếu có ai nói không đúng về mình thì người đó vẫn sẵn sàng chấp nhận vì biết rằng mình đang được Chúa ban phước, được Chúa giúp đỡ nên người ta nói là bởi lòng ganh tị mà thôi.
5. Người có nghĩa là người tự chủ, tiết độ, nhịn nhục và kiên nhẫn (c.25)
Mặc dù Giô-sép đem Ma-ri về ở với mình, song Giô-sép đã không quan hệ với Ma-ri cho đến khi Ma-ri sinh xong.
Chúng ta cần biết rằng nhục dục của con người rất cao, nếu không giữ được, không nín chịu được thì Giô-sép sẽ không thể nào giữ mình được.
Việc Giô-sép kiêng cử được trong lúc nầy cũng là nhờ sức Chúa, ơn Chúa ban cho để ông không hề quan hệ thân xác với Ma-ri.
Đứng trước cám dỗ về thân xác, Chúa muốn mỗi một con cái của Ngài phải nhờ sức Chúa, ơn Chúa để vượt qua được những cám dỗ thân xác để giữ cho nhau, đặc biệt là những bạn trẻ đang ở trong ngưỡng cửa hôn nhân phải biết giữ mình để không bị Chúa sửa phạt nếu có sự quan hệ thân xác trước hôn nhân.
Tóm lại: Cuộc đời của Giô-sép đã để lại nhiều bài học ích lợi cho chúng ta trong cách đối xử với nhau và trong cách giải quyết vấn đề khó khăn trong các mối quan hệ.
Mỗi người nam, người nữ trong nhà của Chúa phải là những người có nghĩa. Chồng phải có nghĩa với vợ, vợ phải có nghĩa với chồng, con cái phải có nghĩa với cha mẹ, bạn bè phải có nghĩa với nhau. Khi mọi người đều sống với nhau cách có nghĩa thì gia đình, Hội Thánh, bạn bè sẽ luôn vui lòng về nhau và sẽ giúp đỡ nhau mỗi khi có khó khăn, mỗi khi có nan đề trong cuộc sống.
Để trở nên những người có nghĩa thì người đó phải tin kính Chúa, phải học hỏi Lời Chúa và sống đúng với Lời Chúa, chắc chắn khi mình có những điều đó thì mình sẽ sống đẹp lòng Chúa và đẹp lòng nhau.
(Theo sự hỗ trợ từ MSNC. Hồ Hoàng Ân)