Hỏi: Theo em quan sát, năm 2023, lễ Phục sinh nhằm vào Chúa nhật ngày 9 tháng 4, còn năm nay (2024), lễ Phục sinh nhằm vào Chúa nhật ngày 31 tháng 3. Tại sao hằng năm lễ Phục sinh không được quy định một ngày nhất định như lễ Giáng sinh (25 tháng 12)?
Đáp: Ngày lễ Phục sinh thay đổi hằng năm vì Hội Thánh đầu tiên đã cử hành lễ Phục sinh sau lễ Vượt Qua. Giống như các ngày lễ khác của người Do Thái, lễ Vượt Qua được tổ chức theo âm lịch chứ không theo dương lịch.
Hơn nữa, sứ đồ Phao-lô kết nối Đấng Christ phục sinh với lễ Vượt Qua trong Tân Ước (1 Cô-rinh-tô 5:7). Sứ đồ gọi Chúa Giê-xu là Chiên Con lễ Vượt Qua đã được dâng làm sinh tế để cứu dân Ngài. Chúa Giê-xu đã cử hành Bữa Tiệc Ly với các môn đồ trong dịp lễ Vượt Qua (tham chiếu các sách Phúc Âm). Vì vậy, thật hợp lý khi lễ Phục Sinh gắn liền với ngày lễ của người Do Thái.
Theo các sách Phúc Âm, Đức Chúa Giê-xu bị đóng đinh, và chịu chết trên thập tự giá trước lễ Vượt Qua và sống lại sau lễ Vượt Qua. Cơ Đốc nhân gốc Do Thái ở Hội Thánh đầu tiên, cử hành lễ Phục sinh 3 ngày sau lễ Vượt Qua. Người Do Thái cử hành lễ Vượt Qua vào buổi tối của đêm trăng tròn, tức là ngày 14 tháng Ni-san, tháng Giêng Âm lịch Do Thái (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:1-2; Lê-vi Ký 23:5,6). Theo lịch Do Thái, tháng Ni-san nhằm vào mùa Xuân. Vì lễ Phục sinh được cử hành ba ngày sau lễ Vượt Qua, nên lễ Phục sinh rơi vào một ngày của tuần lễ ở mỗi năm mỗi khác, không nhất định.
Cơ Đốc nhân ngoại bang lại cử hành lễ Phục sinh vào ngày Chúa nhật, ngày thứ Nhất của tuần lễ, ngày Chúa sống lại, ngay sau ngày lễ Vượt Qua của Do Thái giáo. Vì vậy, lễ Phục sinh cũng rơi vào một ngày trong năm, không nhất định.
Vào thế kỷ thứ hai, giáo phụ Polycarp, Giám mục thuộc Đông Giáo Hội cho phép cử hành lễ Phục sinh cùng một ngày với lễ Vượt Qua của Do Thái giáo. Trái lại, Giám mục Anicetus thuộc Tây Giáo Hội cho rằng lễ Phục sinh phải được cử hành vào ngày Chúa nhật sau lễ Vượt Qua.
Để có một ngày lễ Phục sinh thống nhất cho Cơ Đốc giáo toàn cầu, vào năm 325 Hoàng đế Constantine triệu tập Giáo hội nghị tại Nicaea để có quyết định về ngày lễ Phục sinh. Giáo hội nghị Nicaea ra quyết định về ngày lễ Phục sinh phải được cử hành vào ngày Chúa nhật, kế ngày trăng tròn và sau ngày Xuân phân (21 tháng 3). Nếu Chúa nhật của lễ Phục sinh rơi vào ngày lễ Vượt qua, thì lễ Phục sinh sẽ dời lại ngày Chúa nhật sau ngày lễ Vượt qua để hai ngày lễ không trùng nhau cùng trong một ngày.
Bởi quyết định của Giáo hội nghị Nicaea, hằng năm lễ Phục sinh đến vào Chúa nhật sau ngày 22 tháng 3 và trước ngày 25 tháng 4. Vì vậy, hằng năm lễ Phục sinh được kỷ niệm mỗi năm khác ngày với nhau.
Năm nay, Hội Thánh Cơ đốc sẽ kỷ niệm Lễ Phục sinh vào Chúa nhật, ngày 31 tháng 3, sớm hơn một chút so với Lễ Phục sinh năm 2023, được tổ chức vào ngày 9 tháng 4. Năm tới (2025), Chúa nhật Phục sinh thậm chí còn muộn hơn một chút, nhằm ngày 20 tháng 4. Dù cho ngày tháng lễ Phục sinh mỗi năm có khác nhau, nhưng lý do kỷ niệm sự phục sinh của Chúa Giê-xu vẫn không thay đổi.
Tổng hợp từ các nguồn