Ti-mô-thê

Tên Ti-mô-thê được xuất hiện lần đầu trong Công vụ 16:1 và được Kinh Thánh Tân Ước nhắc đến lần cuối trong Hê-bơ-rơ 13:23, cả thảy 26 lần.

Cảm tạ Chúa vì Ngài luôn tể trị trên dân thánh khi xưa và Hội Thánh ngày nay, Ngài chuẩn bị những người phục vụ Ngài qua từng giai đoạn lịch sử của tuyển dân Y-sơ-ra-ên như: Giô-suê thay cho Môi-se, Ê-li-sê tiếp tục hướng dẫn dân Y-sơ-ra-ên thay cho Ê-li, Sa-lô-môn thay cho Đa-vít, và rất nhiều tiên tri… Rồi đến Hội Thánh trong thời Tân Ước Chúa đã chọn lựa các sứ đồ được Ngài dạy dỗ, huấn luyện để họ trở thành những sứ giả rao truyền Phúc Âm cho thế giới. Trong ân điển lớn lao Chúa đã cứu chuộc, tin dùng Phao-lô, một sứ đồ hết lòng yêu Chúa, tận tâm trong chức vụ và sốt sắng rao giảng Tin Lành cho dân ngoại, mở mang Hội Thánh rất nhiều nơi.

Ngay trong chuyến truyền giáo lần thứ nhất, Phao-lô và Ba-na-ba tới thành Lít-trơ (một tỉnh trong vùng Ga-la-ti, là thuộc địa của La Mã lúc bấy giờ, ngày nay thuộc miền nam Thổ Nhĩ Kỳ) đã gặp và dẫn dắt Ti-mô-thê đến với Chúa. Sau khi tin Chúa, Ti-mô-thê rất tích cực phục vụ trong Hội Thánh.

Đến khi Phao-lô và Si-la đến thành Đẹt-bơ rồi cũng trở lại thành Lít-trơ trong chuyến truyền giáo lần thứ hai, thì Phao-lô gặp lại Ti-mô-thê (có lẽ Phao-lô đã tạm trú trong gia đình Ti-mô-thê), Phao-lô biết rõ đức tin của Ơ-nít là mẹ và Lô-ít là bà ngoại của Ti-mô-thê (Công vụ 16:1; II Ti-mô-thê 1:5).

1. Ti-mô-thê với gia đình: (Công vụ 16:1-5; I Ti-mô-thê 1:2; II Ti-mô-thê 1:2)

Ti-mô-thê được sinh ra từ hai dòng máu – cha là người Gờ-réc (Hy Lạp, dân ngoại) còn mẹ tên là Ơ-nít, một Cơ Đốc nhân người Giu-đa rất tin kính Chúa. Mặc dù từ một gia đình có cha mẹ không cùng dân tộc, cùng niềm tin, nhưng Ti-mô-thê được nuôi dạy trong đức tin, nhờ gương mẫu tin kính của mẹ và bà đã dọn đường cho hành trình đức tin của Ti-mô-thê, điều đó đã khắc ghi trong suốt cuộc đời Ti-mô-thê.

Sự trưởng thành trong đức tin và tinh thần phục vụ của Ti-mô-thê được sự xác chứng tốt từ nhiều người trong Hội Thánh quê hương Lít-trơ và thành Y-cô-ni.

Chính sứ đồ Phao-lô cũng rất thỏa lòng, tin cậy và giới thiệu Ti-mô-thê là một người “con thật của ta trong đức tin” hay “con rất yêu dấu của ta”. Tính cách, đời sống, đức tin của Ti-mô-thê rất cần cho chức vụ Phao-lô trong tương lai.

2. Ti-mô-thê với người lãnh đạo:

Ti-mô-thê là con thật của Phao-lô trong đức tin. Chính Phao-lô đã nuôi dưỡng đức tin cho Ti-mô-thê, ông đã yêu thương và chăm sóc Ti-mô-thê như một người cha đối với con ruột của mình.

Ti-mô-thê đã trưởng thành và sẵn sàng đứng vào vị trí của Phao-lô trong sự phục vụ Chúa.

Ti-mô-thê với tinh thần luôn thuận phục sự sai phái của Phao-lô – người lãnh đạo, người thầy và cũng kính yêu như một người cha. Phao-lô tin cậy sai phái Ti-mô-thê thay ông đến thăm và nhắc nhở các Hội Thánh:

• Ti-mô-thê, người cũng làm việc cho Chúa như chính tôi vậy. (I Cô-rinh-tô 16:10)
• Ti-mô-thê đến thăm Hội Thánh tại Ma-xê-đoan. (Công vụ 19:22)
• Ti-mô-thê cũng đến với Hội Thánh Cô-rinh-tô khi có sự rắc rối xảy ra trong Hội Thánh. (I Cô-rinh-tô 4:17)
• Ti-mô-thê cũng được sai đến thăm hỏi tình hình Hội Thánh Tê-sa-lô-ni-ca…
• …và đến bất cứ nơi nào Phao-lô sai đi, hoặc khi Phao-lô có những công tác nào khó, cần làm thì Ti-mô-thê là người được sai thực hiện công tác ấy.

Ti-mô-thê luôn được sự yêu thương, nâng đỡ, khuyên bảo của Phao-lô, mỗi khi ông nói về Ti-mô-thê thì bằng những chất giọng thật êm ái trìu mến như:

• “Ti-mô-thê, là con yêu dấu của tôi và là người trung thành của Chúa”. (I Cô-rinh-tô 4:17)
• “Ti-mô-thê, người giúp đỡ…” (Công vụ 19:22)
• “Ti-mô-thê, người anh em chúng ta”. (II Cô-rinh-tô 1:1)
• “Ti-mô-thê, người bạn thiết của tôi.” (Cô-lô-se 1:1)
• “Ti-mô-thê, tôi tớ của Đức Chúa Jesus Christ”. (Phi-líp 1:1)

Phao-lô đã thành lập Hội Thánh tại Ê-phê-sô trước đó, và giờ đây Phao-lô giao cho Ti-mô-thê chức vụ là người lãnh đạo Hội Thánh Ê-phê-sô với thẩm quyền đầy đủ để ngăn chặn những người dạy dỗ giáo lý sai lạc khác với chân lý của Phúc Âm mà Phao-lô đã dạy dỗ Hội Thánh lúc bấy giờ. (I Ti-mô-thê 1:3)

3. Ti-mô-thê với chức vụ:

Ti-mô-thê là một Mục sư trẻ – với công tác nặng nề khi phải đương đầu với các tà giáo và những sự tiêm nhiễm đang tìm cách đe dọa đức tin, tấn công vào Hội Thánh. Vì vậy, để giúp Ti-mô-thê vững vàng, can đảm, khích lệ vị Mục sư trẻ nầy, Phao-lô thường nói:

• “Hỡi con, ta khuyên con…”; “Hỡi Ti-mô-thê, ta nhắc con rằng…”; “Hỡi con, con là người của Đức Chúa Trời…”; “Hỡi con, ta khuyên con hãy nhen lại ơn Đức Chúa Trời ban cho con…”; “Cả ngày lẫn đêm ta ghi nhớ con không thôi trong khi cầu nguyện, vì ta nhớ đến nước mắt con, muốn đến thăm con quá chừng…”.
• “Hỡi con, hãy cậy ân điển trong Đức Chúa Jesus mà làm cho mình mạnh mẽ…”; “Nầy là điều ta nhắc con rằng: Hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời…”; “Về phần con, hãy đứng vững trong những điều con đã đem lòng tin chắc mà học và nhận lấy…”; “Kinh thánh khiến con khôn ngoan để được cứu bởi đức tin trong Đức Chúa Jesus Christ”; “Con hãy chịu đựng khó khăn để hoàn thành mọi bổn phận của một Mục sư”; Phao-lô nói: “Ta mong mau mau đến thăm con…” (I Ti-mô-thê; II Ti-mô-thê)

Với tấm lòng yêu thương, chân thành, tôn kính của Ti-mô-thê đối với Phao-lô, Ti mô-thê đã thể hiện qua đời sống gương mẫu, tận tâm trong chức vụ, trung thành với Phúc Âm và Phao-lô đã thỏa lòng nói rằng: “Về phần con, con đã noi theo ta trong sự dạy dỗ, tánh hạnh, ý muốn, đức tin, yêu thương, bền đỗ của ta” (II Ti-mô-thê 3:10). Lời khuyên răn, khích lệ từ tấm lòng cưu mang của một người thầy dành cho một học trò, một đứa con yêu dấu thật quý báu biết bao, là hành trang không thể thiếu cho hành trình chức vụ của Ti-mô-thê.

Ti-mô-thê đã trở nên người đồng hành với Phao-lô, có thể Ti-mô-thê cũng bị cảnh tù đày và được thả ra (Hê-bơ-rơ 13:23). Cho đến những ngày cuối trong chức vụ của Phao-lô thì ông vẫn tha thiết mong chờ Ti-mô-thê, “Hãy cố gắng đến cùng ta cho kíp… vì chỉ còn Lu-ca ở với ta… Con hãy cố sức đến trước mùa đông…”, Ti-mô-thê là niềm an ủi cho Phao-lô trong thời khắc cuối cùng (II Ti-mô-thê 4:9, 11, 16, 21).

Bài học cho chúng ta:

• Dù trong cảnh gia đình không hiệp nhất trong đức tin, một hôn nhân không hạnh phúc, bà và mẹ của Ti-mô-thê không buồn phiền hay bỏ mặc cho số phận, nhưng quyết tâm giữ gìn đức tin cho con cháu mình, lưu truyền một đức tin rất thành thật trong Ti-mô-thê. – Ai trong chúng ta đang cùng tình cảnh như Lô-ít, Ơ-nít – gia đình của Ti-mô-thê? Chúng ta đã dạy dỗ, lưu truyền đức tin thành thật cho con cháu mình chưa? Xin đừng bỏ mặc gia đình mình cho hoàn cảnh hay số phận bạn nhé!
• Ti-mô-thê có thể thiếu sự dạy dỗ, thiếu chỗ nương dựa nơi người cha ngoại giáo của mình để dễ dàng sống theo ý riêng, nhưng Ti-mô-thê là người con ngoan biết vâng lời, chịu học tập, luôn lắng nghe, sống theo gương đức tin của bà và mẹ.– Bạn có thiếu một vòng tay của cha hay mẹ bạn không? Hãy dừng lại, lắng nghe, vâng phục theo sự dạy dỗ từ tấm lòng yêu thương và đời sống tin kính của người thương yêu bên cạnh bạn. Dù chỉ là cha hay mẹ thì bạn vẫn còn những người cha thuộc linh như Phao-lô mà Chúa đặt bên cạnh bạn, hãy đến nhận sự dạy dỗ của người nhé bạn!
• Ti-mô-thêđược nhiều người làm chứng tốt về cách sống và phục vụ giữa Hội Thánh và cộng đồng. – Hãy suy nghĩ và lắng nghe, người xung quanh đang nói gì về chúng ta? Chúng ta đang sống thật là một Cơ Đốc nhân chứ?
• Ti-mô-thê là người luôn sẵn lòng vâng phục Phao-lô, vui nhận mọi công tác được trao phó dẫu khó nhọc hay hiểm nguy, cứ luôn trung tín hoàn thành nhiệm vụ thật trọn vẹn. – Mỗi chúng ta đang hầu việc Chúa với tinh thần thế nào? Sẵn sàng nhận lấy hay vì sự ép buộc? Sẽ hoàn thành công tác ấy như thế nào đây bạn?
• Thật phước hạnh cho người lãnh đạo có một người giúp đỡ như Ti-mô-thê. Những giọt nước mắt với sự nhút nhát lo lắng của Ti-mô-thê trong hành trình chức vụ đã được đáp lại bằng một tấm lòng nhớ thương và mong ước đến thăm con quá chừng của Phao-lô (II Ti-mô-thê 1:3, 4). – Đáng yêu quý và trân trọng biết bao cho tấm lòng những người hầu việc Chúa như Phao-lô và sự vui lòng nhận công tác rồi chu toàn thật tốt đẹp như Ti-mô-thê vậy. Amen!

(Nhóm biên tập Chuyên mục Nhân vật Kinh Thánh)